Zwyczaje, wierzenia, rytuały

Stypa w Cotonou

Grudzień to czas „kaletas” – dzieci i młodzież przebierają się, noszą maski i wędrują po domach prosząc o pieniądze. Gdy zbiorą trochę, kupują słodycze albo popcorn w torebkach. Starsi też nie odpuszczają – kaletas nie zna wieku.

Hortense mówi mi o pogrzebach. Że powinny odbywać się w domu – albo tuż przy nim. Grób powinien być zadaszony, żeby słońce nie świeciło nieboszczykowi w twarz. A jeśli nagle na polu pojawi się dziwne zwierzę – to znak, że ktoś z rodziny umrze. Tego się nie bagatelizuje. Po śmierci trzeba złożyć ofiarę, zebrać pieniądze. Zawsze co najmniej 5000. Jeśli mąż nie zapłacił żonie „dot” – czyli ceny narzeczeńskiej – to pochowana będzie u swojej rodziny. A dorosłe dzieci, jeśli „dot” był, mogą go potem odzyskać.

W międzyczasie uczę się słówek w języku fongbe – język fonetyczny, z bogatym zestawem spółgłosek. Wymowa to sztuka. Ton też. A znaczenie może się zmienić od jednej sylaby.